Motivatie heeft meer gezichten dan je denkt
Het lijken duidelijke gevallen als je het over motivatie hebt. Eddy wordt van buitenaf gedreven en heeft de extrinsieke soort motivatie. Ineke kun je karakteriseren als barstend van de intrinsieke soort. Twee smaken, klaar. Maar wist je dat er veel meer leden van de familie Motivatie zijn dan alleen vader Extrinsiek en moeder Intrinsiek?
Als niets motiveert: kennismaking met Aatje
Deze ouders hebben zes kinderen, allemaal verschillend. Het zwarte schaap in het gezin, het kind met wie er altijd gedoe is, noemen ze Aatje. Zijn officiële naam is A Motivatie. Hij is helemaal niet gemotiveerd, door niks of niemand. Hopeloos worden zijn ouders, broers en zussen van hem. Af en toe proberen ze hem ergens enthousiast voor te krijgen, al weten ze dat het een onmogelijke missie is.
Waarom Inge opvalt binnen het gezin Motivatie
De andere vijf kinderen voelen zich meer thuis in het gezin. Inge Motivatie is het evenbeeld van haar moeder. Ze vindt veel dingen interessant of leuk en doet dolgraag moeite om iets nieuws te leren. Intrinsiekje is haar bijnaam. De ouders hebben haar uitgelegd dat zij de enige is met een sterke innerlijke motivatie en dat dit bij haar broers en zussen anders is.
Inge en haar zussen: verschillen en overeenkomsten in motivatie
Pa en ma Motivatie hebben Inge verteld dat alle dochters een beetje op elkaar lijken. Ze delen de drijfveer om vooral te doen wat ze zelf willen. Die autonomie is de soort motivatie die Inge ook heeft. Bij haar komt dat voort uit echte interesse, van binnenuit, intrinsiek. Bij haar twee zussen ligt dat anders: die vinden factoren van buitenaf belangrijker, de extrinsieke kant. Die lijken meer op hun vader.
De extrinsieke zussen: motivatie vanuit een ander perspectief
Zus Nutje kijkt altijd of iets nuttig of relevant is. Zo vindt ze het bijvoorbeeld handig om een training te volgen over Chat GPT. De training vindt ze vreselijk, maar ze weet dat die kennis helpt bij haar hobby verhalen schrijven.
Zus Waardje is meer bezig met wat aansluit bij haar persoonlijke waarden. Een goede gezondheid is er één van. Daarom gaat ze twee keer per week een half uur joggen – niet omdat ze dat leuk vindt, maar omdat ze weet dat het goed is voor haar gezondheid.
Waarom de broers zo gevoelig zijn voor druk
Als Inge met deze bril naar haar broers kijkt, snapt ze dat die inderdaad heel anders zijn. Aatje is natuurlijk een apart geval, maar de twee overige broers zijn veel meer gericht op de druk van anderen. Die zijn altijd bezig met wat er moet.
Broer Exsie is heel gevoelig voor straf en beloning. Hij houdt van snelle auto’s, maar weet precies waar de camera’s staan. Boetes voor het harder rijden dan de maximum snelheid wil hij koste wat het kost vermijden.
Broer Innie vertaalt de druk van buiten naar zichzelf en is constant bang dat hij niet goed genoeg is in de ogen van anderen. Omdat hij zichzelf een enorm hoge lat oplegt, schaamt hij zich voor elk klein foutje dat hij maakt. Die wil hij dus echt vermijden!
Hoe de broers en zussen verschillen in drijfveren
Buitenstaanders zien duidelijk dat het gezin Motivatie verschillende leden heeft. Moeder Intrinsiek en dochter Inge zijn de enige intern gerichte delen. Inge heeft met haar zussen de vrijwillige motivatie gemeen, maar haar zussen en broers zitten meer in de MOETivatie. Die hebben andere drijfveren.
Motivatie begrijpen om effectief te coachen
Voor jou als coach is het handig om te weten hoe jouw coachee qua motivatie in elkaar steekt. De Aatjes laten we buiten beschouwing: daar kun je niets mee. Bij de vijf andere soorten is sprake van verschillende behoeften. Wanneer je die passend ondersteunt, is de kans groter dat gedragsverandering lukt. Een paar tips om je hierbij te helpen, met de familieleden als uitgangspunt.
Praktische tips voor coaching op basis van motivatie
Een intrinsiek gedreven Inge krijg je mee door haar de dingen te laten doen die ze leuk vindt. Wil ze in de praktijk experimenteren met nieuw gedrag? Of leest ze liever eerst achtergrondliteratuur om zeker te weten dat dit nieuwe gedrag bij haar past?
Mensen als Nutje overtuig je door erop te wijzen dat ze veel voordeel kan behalen door ander gedrag te laten zien. Hoe meer je haar laat ontdekken dat die andere benadering relevant en zinvol is, hoe meer ze bereid is om actie te ondernemen.
De Waardjes in deze wereld willen het liefste werken aan acties die aansluiten bij hun normen, waarden en identiteit. Speel hierop in door hen een aantal opties aan te bieden waarbij je rekening houdt met hun eigenheid.
Iemand als Exsie kun je voorhouden dat ander gedrag beloond zal worden met bijvoorbeeld een promotie. Of, aan de andere kant van het spectrum, dat de kans groot is dat hem ontslag wacht als hij zich niet aanpast aan de nieuwe omstandigheden.
Innie’s ondersteun je effectief door hun eigenwaarde aan te spreken. Laat ze meer mildheid en zelfcompassie ontwikkelen en help ze met het laten ontstaan van realistische veronderstellingen over zichzelf.
De Werkenergieanalyse
Het is niet altijd gemakkelijk om te ontdekken hoe mensen qua motivatie in elkaar steken. Een aanknopingspunt hierbij is nagaan waar coachees energie uit halen of waar ze die juist verliezen. Motivatie ligt daar als diepere laag onder.
De Werkenergieanalyse helpt om de twee soorten situaties haarscherp in beeld te krijgen. Na het invullen van deze online tool ontstaat een persoonlijke rapportage. De duidelijke tabellen, cijfers en grafieken tonen in één oogopslag hoe de coachee er qua werkenergie voor staat.
Het bij de rapportage horende coachgesprek faciliteert de coachee om soepel de overstap te maken naar wat hem of haar motiveert om verbeteringen aan te brengen. De verschillende open vragen over persoonlijke doelen sluiten hier goed bij aan. Een prioriteitenplan ondersteunt de coachee om voornemens concreet te maken.
Hoe staat het met jouw motivatie om je coachees echt verder te laten komen? Ervaar in de praktijk hoe de Werkenergieanalyse je daarbij effectief helpt. Meld je aan voor een van de online masterclasses die regelmatig worden georganiseerd.
Er is een belangrijke verbinding tussen het ervaren van intrinsieke motivatie en het ervaren flow. Ontdek er meer over in de blog: de kunst van flow in loopbaancoaching.
